678. Dat is het aantal mensen dat in 2018 bij een verkeersongeval om het leven kwam. Een veelvoud van dit aantal mensen raakte zwaar gewond. De slachtoffers zullen levenslang elke dag de nadelige gevolgen van die ene seconde van de klap ervaren.
We leven in een samenleving met wetten en regels. Zonder het misschien te beseffen gaan we de hele dag overeenkomsten met elkaar aan. De bakker die een brood verkoopt, sluit een koopovereenkomst. De financieel adviseur die een consument helpt bij het vinden van een goede hypotheek sluit een opdracht tot dienstverlening. Het zijn allemaal afspraken over hoe we met elkaar willen omgaan.
Het rechtsgebied waarmee mensen het meest frequent te maken hebben, is het verkeersrecht. Een set afspraken die we als samenleving met elkaar hebben gemaakt. Afspraken die, indien iedereen deze zou naleven, de kans op ernstige ongevallen minimaliseren.
Echter, het tegenovergestelde is te zien. Trends die in de samenleving op veel plekken zijn waar te nemen, doen zich in verhevigde mate in het verkeer voor. Een mentaliteit van ‘Ik doe wat ik wil’ voert de boventoon.
Ik ben bang dat het ontbreken van respect voor de verkeersregels die we met elkaar hebben afgesproken steeds meer uitwaaiert naar de andere afspraken die we in onze samenleving met elkaar hebben gemaakt. Er is toch geen reden om te verwachten dat mensen die verkeersregels aan hun laars lappen vervolgens wel keurig de andere afspraken binnen onze samenleving nakomen?
Hufterigheid terugdringen
Wil de samenleving leefbaar blijven dan zullen we de hufterigheid in het verkeer moeten terugdringen en zorgen dat de elementaire afspraken weer worden nageleefd. Niet alleen om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen, maar ook om in breder perspectief te zorgen dat wetten en regels die nodig zijn om onze samenleving goed te laten functioneren, gerespecteerd worden.
Ik ben ervan overtuigd dat dit kan. Maar het vereist politieke moed. We blijken het namelijk niet te redden met alleen boetes. En ook het innemen van het rijbewijs is onvoldoende. Ik denk ook omdat deze sancties ‘voor de buitenwereld’ niet direct zichtbaar zijn. De afschrikkende werking is evident niet sterk genoeg. En de impact verschilt. Immers de sanctie is gelijk ongeacht iemands inkomen of vermogen.
Drastischer maatregelen
Ik ben daarom een warm voorstander van drastischer maatregelen. En die zijn wat mij betreft dat bij een aantal gevaarzettende handelingen die mensen in het verkeer bewust maken, de sanctie is dat het motorrijtuig waarmee het delict is begaan voor een periode van zes maanden in beslag wordt genomen. En bij een tweede delict binnen een bepaalde periode wordt het motorrijtuig verbeurd verklaard. Dat doet echt pijn, want buren en vrienden zien het, maar ook omdat de auto voor velen het verlengde van hun persoonlijkheid is.
Over welke delicten hebben we het dan? Ik denk dan aan delicten als dronken rijden, harder rijden dan 30 km per uur in een 30 km zone , blijven rijden over afgekruiste weggedeelten. En ja ook aan gebruik van de mobiele telefoon tijdens het rijden.
Ik denk het zeker te weten: Bij genoeg toezicht behoort dit type overtredingen binnen een paar maanden tot het verleden. Want de boete dragen we manmoedig onder het motto “shit happens”. Maar de heilige koe zes maanden kwijt raken, laat staan definitief, dat is iets anders.
Is de sanctie te zwaar? Hoe redelijk is het om een automobilist die tweemaal de fout ingaat zijn auto van meer dan 100.000 euro te ontnemen? Dat is mijns inziens heel redelijk, omdat de automobilist willens en wetens zijn eigen genot boven de veiligheid van anderen stelt. We moeten af van de idee dat het mogen rijden in een auto een soort absoluut recht is. Het is een gunst onder de conditie dat je anderen niet in gevaar brengt. Het ontnemen van dat recht omdat je bewust anderen in gevaar brengt, dat doet pijn. Het weegt niet op tegen het leed van die duizenden gewonden en honderdduizenden nabestaanden dat in de komende jaren als gevolg van bot egoïsme in het verkeer zal blijven ontstaan. Maar zoiets vraagt dus politieke moed.
Deze blog verscheen op VVPonline.nl d.d. 23 april 2019.