Ik denk dat weinig mensen er ooit van gehoord hebben: de metrologiewet. En toch heeft iedereen er elke dag mee te maken. Of u nu een pak melk koopt bij de supermarkt of uw auto voltankt. Metrologie? Dat heeft toch met het weer te maken? Nee dus. Dat zijn twee letters extra: meteorologie.
De metrologie is de leer van maten en metingen. Daar hebben we in Europa een heuse richtlijn voor en in Nederland dus wetgeving. De metrologiewet vereist dat bedrijven gebruikmaken van goedgekeurde meetinstrumenten waardoor ‘een kilo’ overal in Europa ook echt een kilo is. Dit biedt niet alleen consumenten maar ook bedrijven bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken als gevolg van ‘rommelen’ met het meetinstrument.
Oneigenlijke sturingselementen
Wat de weegschaal is voor de groente-adviseur of de vlees-raadgever is de advies- en bemiddelingssoftware voor de financieel adviseur. De software die deze financiële adviseurs gebruiken wordt steeds knapper en weegt steeds meer feiten, ervaringen en aannames mee die bepalend zijn voor het uiteindelijke advies. De goede adviseur zal altijd de uitkomst beoordelen en kritisch kijken of wat de ‘computer’ zegt, ook zijn oordeel is. De ontwikkelingen gaan echter snel. Weinig adviseurs kunnen in detail nog echt controleren wat er in die computer gebeurt. De output wordt vaak in goed vertrouwen overgenomen. Met software kan van alles aan de hand zijn. Innovatieve, nieuwe producten kunnen niet of heel laat in de software worden opgenomen. De software kan fouten bevatten zonder dat deze gemakkelijk zichtbaar zijn. En ja, het is ook mogelijk oneigenlijke sturingselementen in te bouwen. De software kan de adviseur zelfs verleiden dingen te doen die niet mogen. Bijvoorbeeld een hypotheekofferte aanvragen met het BSN van de aspirant-klant. Menig softwaresysteem weigert de wet te respecteren. Geen BSN, dan ook geen bericht naar de aanbieder.
Verwevenheid tussen partijen neemt toe
Er is nog een andere wet. Namelijk de wet die zegt dat alles wat kán gebeuren op enig moment ook zál gebeuren. De vraag of er toezicht op de juistheid van financiële software moet komen (ja, daar gaat deze column dus over) wordt extra interessant indien belanghebbenden bij de uitkomst van de software eigenaar worden van die software. Is dat daarmee een motie van wantrouwen naar aanbieders die (mede-) eigenaar worden van software die financieel adviseurs gebruiken? Nee, het is wel een illustratie van een ontwikkeling waarbij de verwevenheid tussen partijen toeneemt en innovatie een grotere impact gaat krijgen op de software die steeds bepalender wordt voor de uitkomst van het adviesproces.
Denk na over alternatieven
Wanneer we het als samenleving belangrijk vinden om te controleren of de weegschaal voor het wegen van aardappelen ‘eerlijk’ is, dan is het de vraag of we die objectieve controle ook moeten hebben voor de weegschaal die de financiële wensen en behoeften van de klant weegt.
Innovatie. Het is mooi. Maar het dwingt de wetgever voortdurend om na te denken of en zo ja wanneer en op welke wijze ook de wet aan de vernieuwingen moet worden aangepast. We kunnen wachten totdat de wetgever het initiatief neemt, maar niets verbiedt de sector om ook zelf over alternatieven na te denken.
Deze blog verscheen op AM:WEB d.d. 3 juli 2019.